Digitale daadkracht vereist politieke visie én kennis van zaken – maar waar is die?
Martijn Koning, voorzitter CIO Platform Nederland
Op 29 oktober kiest Nederland een nieuwe Tweede Kamer. Een cruciaal moment, want de digitale transitie raakt álle sectoren van onze samenleving. Van onderwijs tot zorg, van bedrijfsleven tot overheid. Maar ook de politiek zelf moet digitaal vaardiger worden. Helaas stemt een blik op de kandidatenlijsten niet hoopvol: digitale expertise is schaars, en dat is zorgwekkend.

Als CIO Platform Nederland hebben we onze oproep aan de politiek verwoord in een duidelijke agenda: Voor een digitaal weerbaar en slagvaardig Nederland. We vragen om investeringen in digitale soevereiniteit, cybersecurity, AI, digitale vaardigheden en talentontwikkeling, duurzaamheid en een minister van Digitale Zaken met een stevig mandaat. Want digitalisering is geen bijzaak – het is een kernvoorwaarde voor toekomstbestendig, welvarend en veilig Nederland binnen Europa.
Wat zeggen de partijen?
Een analyse van de (concept-)verkiezingsprogramma’s laat een gemengd beeld zien:
-
PVV laat digitalisering grotendeels links liggen. Er is nauwelijks aandacht voor AI, cybersecurity of digitale infrastructuur.
-
GroenLinks-PvdA heeft digitalisering een eigen paragraaf gegeven en sluit op veel punten aan bij de punten van CIO Platform Nederland. Zo heeft de partij aandacht voor o.a. digitale autonomie en marktwerking, investeren in AI, cyberveiligheid en opname van digitale vaardigheden in het onderwijs. Als enige van deze partijen pleit GroenLinks-PvdA voor een Minister van Digitale Zaken en een ‘Digitale Comptabiliteitswet’.
-
CDA heeft geen specifieke paragraaf over digitalisering, wel komen AI en andere onderwerpen her en der terug. Zo wil het CDA investeren in digitale autonomie, een Europese chipsector en een AI-fabriek. De partij pleit voor een “commissaris AI”, maar noemt geen minister van Digitale Zaken. Daarnaast is er aandacht voor verankering van digitale ethiek en oefenen in weerbaarheid.
- VVD zet sterk in op AI en technologische investeringen, met plannen voor AI-hubs en een AI-fabriek. Digitale veiligheid krijgt veel aandacht, en ook wordt het belang van onderwijs voor de digitale economie van de toekomst genoemd en voor het verbeteren van de overheid. Een minister van Digitale Zaken ontbreekt.
De (concept-)verkiezingsprogramma’s van de overige partijen laten een wisselend beeld zien, voor wat betreft de plannen rond digitalisering. Over het algemeen krijgt het onderwerp niet veel aandacht. Positieve uitzondering daarop betreft Volt, waar nadrukkelijk wel veel aandacht hiervoor is.
- Volt presenteert een pan-Europees programma met in een aparte paragraaf aandacht voor digitalisering. AI komt op veel plaatsen aan de orde. Investeringen in ethische digitale technologie moeten op Europees niveau worden aangepakt, met Nederland als voortrekker. Digitale afhankelijkheid moet meetbaar worden en er is veel aandacht voor kennisontwikkeling in onderwijs, bij de overheid en in het bedrijfsleven. Volt pleit voor een ministerie van Digitale Zaken en besteedt veel aandacht aan duurzaamheid.
Digitale technologie heeft invloed op iedereen – ook op politici
Wat opvalt, is dat veel partijen digitalisering wel erkennen, maar de politieke vertaling ervan (te) vaak beperkt blijft tot losse maatregelen. Slechts enkele partijen pleiten voor structurele regie via een minister van Digitale Zaken. En nog zorgelijker: op de kandidatenlijsten die nu bekend zijn gemaakt, ontbreekt het aan mensen met aantoonbare digitale expertise. Teveel vaan de regelmatige deelnemers aan debatten van de Commissie Digitale Zaken, staan te laag op de kandidatenlijst, als ze er al op staan. Terwijl digitale technologie inmiddels verweven is met álle beleidsterreinen en kennis hiervan noodzakelijk is om het beleid van het Kabinet adequaat te controleren.
Als CIO Platform Nederland roepen we de politieke partijen en hun leden op: neem digitalisering serieus. Niet alleen in de programma’s, maar ook in de samenstelling van de Kamer! Want zonder digitale competentie in de politiek, blijft Nederland achter in een wereld die razendsnel verandert.
Deel dit bericht